BIZNES PLAN

Jednym z kluczowych czynników decydującym o sukcesie wielu firm jest dobrze przygotowany biznes plan. Biznes plan jest narzędziem planistycznym wykorzystywanym przy ocenie opłacalności przedsięwzięć gospodarczych, jest to średnioterminowy i kompleksowy spis celów oraz zadań, jakie stawia się przed przedsiębiorstwem, ujęty w formie pisemnej.

Sporządzany jest na potrzeby wewnętrzne firmy, a także jest elementem komunikacji zewnętrznej firmy – m.in. sporządzany jest dla banków, inwestorów w celu pozyskania źródeł finansowania inwestycji.

Biznes plan może być przygotowywany dla firmy już istniejącej lub dla nowopowstającego przedsięwzięcia. Jeżeli przedmiotem opracowania jest biznes plan dla działającego podmiotu to można go zdefiniować, jako zestawienie dokumentów (danych źródłowych, wyników i wykonanych na ich podstawie analiz, zestawu przyjętych założeń), w których na podstawie oceny sytuacji strategicznej firmy oraz danych historycznych, zawarta jest projekcja celów firmy i sposobów ich osiągnięcia, przy uwzględnieniu wszystkich istniejących uwarunkowań natury finansowej, rynkowej, marketingowej, organizacyjnej, kadrowej i technologicznej. Swym zakresem czasowym biznes plan obejmuje działalność historyczną (2-3 poprzednie okresy), bieżącą, oraz okres kilku następnych lat (w zależności od potrzeb). Natomiast biznes plan dla nowopowstającego podmiotu, spośród wymienionych składników, nie będzie zawierał danych historycznych. Nowopowstający podmiot nie posiadający doświadczenia w wybranej dziedzinie winien bardzo starannie przeanalizować swoje plany we wszystkich aspektach (elementach) wynikających z zasad sporządzania biznes planu. Biznes plan wytycza cele, metody działania i winien być podstawą działania dla przyszłych przedsiębiorców. Biznes plan przygotowany na podstawie niewłaściwej oceny własnych możliwości i otoczenia zewnętrznego może być, po jego wdrożeniu, przyczyną własnych kłopotów finansowych włącznie z upadłością firmy.Elementami biznes planu są m.in. analiza finansowa, analiza rynku, analiza SWOT.

Biznes plan sporządzany jest przede wszystkim dla prowadzącego lub planującego prowadzić przedsięwzięcie. Jednakże poza nim biznes plan będą czytali także potencjalni inwestorzy lub pracownicy banku, w którym ubiega on się o kredyt. W związku z tym, że biznes plan będą analizowali i oceniali inni, wiąże się wiele proceduralnych wymogów związanych z jego budową. Może się zdarzyć, że opracowany biznes plan dla danej instytucji można także wykorzystać w innych organizacjach (nowy bank, inwestor czy nawet pracownicy firmy), których podczas sporządzania biznes planu nie brano pod uwagę. Reasumując, należy stwierdzić, że każdy biznes plan powinien być sporządzony w sposób rzetelny, profesjonalny i klarowny, tak aby zainteresowane osoby przekonać do wizji prezentowanego biznesu.

Biznes plany sporządza się zazwyczaj w jednym z poniższych celów:

• założenie nowego przedsiębiorstwa,
• łączenie przedsiębiorstw – fuzje,
• pozyskanie środków na finansowanie firmy (kredyt, emisja akcji, obligacji),
• w krytycznym okresie – zmiana formy własności, profilu działalności, ukierunkowanie na nowe rynki, duże inwestycje modernizacyjne, wprowadzenie zarządu komisarycznego, postępowanie układowe lub ugodowe),
• prywatyzacja przedsiębiorstwa państwowego,
• wycena przedsiębiorstwa,
• likwidacja przedsiębiorstwa,
• tworzenie wspólnych przedsięwzięć (joint ventures),

Niekiedy biznes plan powinien być napisany według procedur konkretnej instytucji, np: banku, w celu otrzymania kredytu lub instytucji wdrażającej środki unijne.

Biznes plan spełnia dwie zasadnicze funkcje:

• Funkcja wewnętrzna (planowania i kontrolna)– wyrażająca się tym, że biznes plan jest dokumentem niezbędnym w kierowaniu firmy i jest swojego rodzaju przewodnikiem w działaniach personelu zarządzającego nią oraz narzędziem umożliwiającym sprawne prowadzenia działalności gospodarczej. Precyzując zadania i czynności jakie powinny być wykonane, by osiągnąć cel przedsięwzięcia, biznes plan umożliwia ustalenia realnych terminów wykonania wyznaczonych zadań oraz określenie osób odpowiedzialnych za ich realizację. Pomaga to zarządowi jednostki gospodarczej lub jej właścicielowi ocenić przy współudziale i zainteresowaniu odpowiedniej kadry kierowniczej, przyczyny niewykonania zamierzonych zadań i przeprowadzenie analizy zewnętrznych zagrożeń oraz działania konkurencji, jeśli pewne odcinki planu nie zostały w pełni wykonane. Ostatecznie umożliwia to ustalenie słabych stron przedsięwzięcia i skłania cały personel zarządzający do określenia wspólnej strategii działania w celu poprawy sytuacji.
• Funkcja zewnętrzna (informacyjna) – polega na prezentacji firmy wobec otoczenia, w którym firma funkcjonuje. Chodzi tu głównie o przedstawienie całości zamierzonych działań firmy wobec potencjalnych inwestorów, współpracujących przedsiębiorstw i innych partnerów oraz instytucji finansowych w razie ubiegania się o środki na sfinansowanie działalności. Banki, wymagają bowiem argumentów uzasadniających opłacalności kredytowanego przedsiębiorstwa, a tym podstawowym argumentem jest biznes plan.

Obie funkcje biznes planu są ze sobą ściśle powiązane. Funkcja zewnętrzna występuje głównie wtedy, gdy chodzi o pozyskanie funduszy na działalność firmy. Funkcja wewnętrzna zaś występuje w każdym wypadku. Z biznes planu inwestorzy i jednostki kredytowe powinni dowiedzieć się, w jaki sposób firma ma zamiar wykorzystać uzyskane środki pieniężne w powiązaniu z całym potencjałem gospodarczym, w celu uzyskania  przewidywanych w planie rezultatów. Na cele zewnętrzne stosuje się przeważnie skróconą wersję biznes planu eksponującą głównie te elementy, które interesują inwestorów i mogą zachęcić do finansowania działalności firmy.

Istnieje różnica w formie biznes planu opracowanego dla nowych przedsiębiorstw, które mają być dopiero uruchomione, a biznes planu dla istniejących już firm, dlatego też możemy wyróżnić następujące rodzaje biznes planów:

• Biznes plan przedsięwzięcia gospodarczego – dotyczy wycinka działalności, z reguły, już funkcjonującego przedsiębiorstwa. Może dotyczyć wdrożenia nowego produktu lub nowej inwestycji.
• Biznes plan firmy – dotyczy całego przedsiębiorstwa zarówno funkcjonującego jak i nowopowstającego podmiotu.

Biznes plan w zależności od swojego celu może mieć różne formy. Różnorodność ta wynika także z rozmiaru przedsięwzięcia, zakresu rynku jaki planuje objąć swoim działaniem jak i wielu innych czynników.

Poniżej przedstawione zostały kroki związane z uruchomieniem działalności gospodarczej:

• Pomysł na “zrobienie biznesu”
• Wstępne studia, badania i analizy
• Biznes plan
• Realizacja biznes planu.

Z faktu przygotowania biznes planu płyną korzyści dla przedsiębiorców wynikające z konieczności dokonania analiz w trakcie sporządzania. Analizie należy poddać konkurencję na rynku produktu, należy wykonać analizę ekonomiczną, analizę finansową. Analizy te pozwolą ocenić możliwości sfinansowania planowanych zadań i ich opłacalność ekonomiczną.